Te Urupare ki ngā Ahurea Kanorau: Ngā Ritenga Mahi o ngā Kura

Summary


Submissions on the ERO’s Long-Term Insights Briefing topic consultation document have now closed.

Thank you to everyone who made a submission.

We are currently working through the submissions and plan to publish a final decision on the subject matter (together with a summary of submissions) later this month.

If you have any questions or would like to receive updates on the Briefing please email us at LTIB@ero.govt.nz


This document is also available in English - Responding to Diverse Cultures: Schools’ Practice

This document is also available to download in the following languages:

 

We invite your thoughts on the topic and scope of ERO’s Long-Term Insights Briefing: “Responding to Diverse Cultures: Schools’ Practice” to be published by the end of the 2022.     

The Long-Term Insights Briefing is a think piece that identifies and explores ‘Responding to Diverse Cultures: Schools’ Practice”.   

Our focus is on issues that matter for the future wellbeing of the people of New Zealand and provide information about medium and long-term trends, risks and opportunities, and explore options on how best to respond. They are not government policy. 

DEADLINE EXTENDED - The deadline for submissions is Friday 1 April 2022.  

 

Next steps 

The dates may change and is an estimation  

Friday 1 April 2022 5pm – consultation closes   

April 2022: Publish a summary of your feedback 

April 2022: Decide the subject matter of our Long-Term Insights Briefing  

August/early September 2022: Draft briefing seeking feedback from the public  

November 2022: Final Briefing made available on this page.   

 

How to provide feedback   

Let us know what you think:   

  • Do you agree with the topic and proposed scope of the Long-Term Insights Briefing?  

  • Are there any other questions/focus areas you think we should consider?   

  • Would you like to participate in this work?  

How to submit  

Two ways to make a submission:  

  • Email your submission to: LTIB@ero.govt.nz  

  • Send a written submission by mail to  

LTIB – for attention Te Ihuwaka   

ERO — National Office  

PO Box 2799  

Wellington  

Whole article:

Te Urupare ki ngā Ahurea Kanorau: Ngā Ritenga Mahi o ngā Kura

Wāhanga Tuatahi: Ko wai mātou, ā, me te kaupapa o tētahi Whakamāramatanga Tirohanga Pae Tawhiti

Ko te Tamaiti te Pūtake o te Kaupapa | The Child – the Heart of the Matter

 

Tā mātou mahi

Ko Te Tari Arotake Mātauranga (ERO) te tari arotake mātauranga a Te Kāwanatanga o Aotearoa.

Ka mahi tahi mātou me ngā ratonga ako kōhungahunga, ngā kōhanga reo me ngā kura ki te āwhina i a rātou me ā rātou ākonga, kia pāhautea ai. E kaingākau ana mātou ki ngā mahi e pai ana te haere, ā, me ngā mea hei whakapai ake.

Ka whakahaere rangahau mātou i runga i mahi a te pūnaha mātauranga, te whaihua o ngā hōtaka me ngā wawaonga, ā, me te whakapūaho i ngā tikanga mahi pai.

Ko tā mātou kaupapa he tuku i ngā tirohanga arotake e noho ana hei take whakahoi i ngā panonitanga, e angitu ai ia tamaiti. Ko tā mātou aronga ko ngā putanga mana ōrite, hiranga hoki mā ngā ākonga katoa, ā, ko tā mātou huarahi e kōkiritia ana e tā mātou whakataukī: Ko te Tamaiti te Pūtake o te Kaupapa | The Child – the Heart of the Matter.

 

Te kaupapa o tētahi Whakamāramatanga Tirohanga Pae Tawhiti

Ko ngā Whakamāramatanga Tirohanga Pae Tawhiti he tuhinga e tautuhi ana, e tūhura ana hoki i ngā take nui mō te oranga tau koroī o ngā tāngata o Aotearoa. Ko tā ngā whakamāramatanga nei he tuku mōhiotanga mō ngā ia pae wawaenga, pae tawhiti hoki, ngā mōrearea me ngā āheinga, me te tūhura i ngā kōwhiringa me pēhea e urupare pai rawa ai.  Ehara i te kaupapahere kāwanatanga.

 

Te kaupapa o tēnei tuhinga whiriwhiri

He wāhanga nui te whakawhiti kōrero ki te iwi tūmatanui o ngā Whakamāramatanga Tirohanga Pae Tawhiti, i te mea ka āwhina i a tātou katoa hei whenua ki te whai whakaaro, me te whakamahere mō te anamata.

E whakatakoto ana tēnei tuhinga whiriwhiri i te kaupapa kōrero e marohitia ana mō te kaupapa o te Whakamāramatanga Tirohanga Pae Tawhiti a ERO – “Te Urupare ki ngā Ahurea Kanorau: Ngā Ritenga Mahi o ngā Kura”. E whakamārama ana he aha mātou i kōwhiri ai i tēnei kaupapa kōrero, e whakatakoto ana i ētahi o ngā pātai e hiahia ana mātou ki te whakautu, me te tuku tirohanga whānui o ngā huarahi ka whāia e mātou. Ko te painga atu mēnā ka rongo kōrero mātou mō te ngako me te hōkaitanga o te kaupapa e marohitia nei.

 

Wāhanga Rua: E hiahia ana mātou ki te rongo i ō whakaaro mō tā mātou kaupapa e marohitia ana

E panoni haere ana te porihanga o Aotearoa. Nā te panonitanga o te hangapori me ngā manene, e piki haere ana te kanorau ā-mātāwaka, ā-ahurea hoki. E mātua whakarite ai i te tutukitanga e te pūnaha mātauranga o ngā matea o ngā tamariki katoa o Aotearoa, me urupare rawa ngā ritenga mahi o ngā kura o Aotearoa ki te pikinga o te kanorautanga.

E mōhio ana mātou ehara i te mea he kotahi tonu te āhua o te mātauranga pai rawa. E whakaū ana, e whakapakari ana hoki ngā mahi whakaako urupare ā-ahurea i ngā ahurea o ngā tamariki, tō rātou tuakiri me ō rātou reo, e tutuki ai ngā whāinga ako angitu. Engari he aha ake te whakatinanatanga o te whakaako urupare ā-ahurea, ā, ka pēhea te mahi o ngā kura ki te tautoko i ngā ritenga mahi papai?

 

Te kaupapa e marohitia ana e mātou

Te Urupare ki ngā Ahurea Kanorau: Ngā Ritenga Mahi o ngā Kura

E whai ana te Whakamāramatanga Tirohanga Pae Tawhiti a ERO ki te whakarato i tētahi tirohanga mārama o te pikinga o te kanorautanga i ngā kura, kia mārama ki ngā wheako mātauranga o ngā ākonga me ō rātou whānau mai i ngā takenga kanorau, me te tūhura me pēhea e urupare pai ake ai ngā kura ki te pikinga o te kanorautanga.

E whakaaro ana mātou ki te mahi i tēnei mahi mā te tiro ki ētahi pātai matua e whā:

  1. Kua pēhea i panoni ai te kanorautanga i ngā kura, ā, ka pēhea e panoni ai āpōpō?
  2. He aha ngā wheako mātauranga o ngā ākonga kanorau me ō rātou whānau?
  3. He aha ngā ritenga mahi papai mō te whakatutuki i ngā matea o ngā ākonga nō ngā takenga kanorau?
  4. Me pēhea e taea ai e ngā kura te whakariterite mō tētahi anamata kanorau ake, ā, me pēhea te tautoko i a rātou?

 

Ko tēhea momo kanorautanga?

He nui ngā momo kanorautanga pēnei i te kanorau mātāwaka, ahurea, reo, tuakiri me te whakapono.

He mea nui tonu te mahara ake ka urupare te mātauranga ki ngā momo kanorautanga katoa. Mō tēnei kaupapa e whai ana mātou ki te aro ki te kanorau ā-mātāwaka me te kanorau ā-reo, ā-ahurea, ā-whakapono hoki e whai pānga ana.

E tiro kē atu ana mātou ki ētahi atu momo kanorautanga, hei tauira, ā mātou mahi i runga i te mātauranga mō ngā ākonga hauā.

 

Ko ēhea mātāwaka?

E whai ana mātou ki te aro ki ngā hapori mātāwaka i runga anō i te whakamārama a Te Tari Mātāwaka:

“Ka uru ki ngā hapori mātāwaka o Aotearoa te tangata e kī ana ko tōna mātāwaka he:

  • Āwherika
  • Āhia
  • Uropi
  • Amerikana-Rātini
  • Rāwhiti-Waenga

I runga anō i Te Tatauranga 2018, ko ngā hapori mātāwaka he āhua kotahi haurima o te taupori o Aotearoa, otirā he tata ki te miriona tāngata. Ka uru ki tēnei ngā manene hou, taupua rānei, ngā rerenga o mua, ngā kairapu whakaruru, ngā kainoho mauroa me ngā mea i whānau mai i Aotearoa.

He rōpū tino kanorau tēnei, e whakakanohi ana i te neke atu i te 200 mātāwaka me te kōrero i ngā reo neke atu i te 170.”

https://www.ethniccommunities.govt.nz/community-directory/

 

Te horopaki ahurea kanorau o Aotearoa

Ko tā mātou whakamārama o ngā hapori kanorau ko tērā kua whakamāramatia e Te Tari Mātāwaka. Ka noho te aronga ki ēnei hapori i te taha o tō mātou takohanga matua ki Te Tiriti o Waitangi, me te whakarite anō e kaha tautokona ana ngā tamariki me ngā Rangatahi Māori ki te ako, ā, kia puāwai ai rātou i tō rātou ake ahurea, reo me te tuakiri.

Ka kīnaki tēnei rangahau i ngā rangahau me ngā rauemi hora whānui a ERO mō ngā ritenga urupare ā-ahurea pai mō ngā ākonga Māori. Ka tiro mātou ki ngā wheako o ngā ākonga Māori, Pasifika hoki nō ngā hapori kanorau matatini.  Ka nanao hoki mātou ki ngā akoako mai i ngā ritenga urupare ā-ahurea angitu mō ngā ākonga Māori me ngā hapori Pasifika, ā, me te āhua o tā rātou āwhina pea ki te tautoko i te huhua o ngā momo ākonga kanorau.

Ētahi tauira o ngā rauemi whaihua mō te urupare ki ngā tamariki me ngā whānau Māori:

Ētahi tauira o ngā rauemi hei tautoko i te mātauranga mō ngā ākonga me ngā whānau Pasifika:

 

Ko ēhea putanga?

I te wā e tiro ana ki ngā wheako mātauranga a ngā ākonga kanorau me ō rātou whānau, e marohi ana mātou ki te whakakapi i te huhua noa atu o ngā whāinga ako:

  • Te ako me ngā paetae – Kei te pēhea ā rātou mahi? E whiwhi ana rātou i ngā tohu, ngā paetae rānei e whaikiko ana ki a rātou? E kuhu atu ana rātou ki ngā huarahi ako whaikiko ka mutu ana te kura?
  • Te oranga me te tūrangawaewae – E puāwai ana ngā ākonga i te kura? E tangata whenua ana te noho i te kura? E manawanui ana i tō rātou ake tuakiri?
  • Te whakaurunga – E pārekareka ana ki ngā ākonga ā rātou mahi ako? E whakauru ana ki ā rātou mahi ako? E taetae atu ana rātou ki te kura?

He hononga kaha tō te oranga, te whakaurunga, te ako me te tūrangawaewae. Hei tauira, he hononga pakari rawa i waenga i te oranga me te ako. He pānga nui rawa tō te pai o te wairua o te rangatahi i te kura, ki tōna manawanui, me te pai o te mahi ako.

 

He aha i whāia ai tēnei kaupapa?

E whakaatu ana ngā matapae hangapori i te pikinga o te kanorautanga

E matapaetia ana ka tipu te kanorau ā-mātāwaka o te taupori o Aotearoa ā ngā rua tekau tau e tū mai nei. I te wā ka kanorau ake ngā mātāwaka o ngā hapori, ka pērā anō hoki te taupori ākonga.

Kua rua tekau tau e tipu haere ana te kanorau ā-mātāwaka o te taupori whānui. Hei tauira, i te wā o ngā Tatauranga 2006-18, kua tipu haere ngā mātāwaka Hainamana, Īnia, Piripīno, Whitinamu, Hapanihi, Hirāka, Kamapōtia, Rāwhiti-Waenga, Amerikana-Rātini, me te Āwherika, hei pānga o te taupori katoa (Hoahoa 1).

Hoahoa 1: Te pikinga o te kanorau ā-mātāwaka (%)

A bar graph titled "Increasing Ethnic Diversity, Censuses 2006-18"

 

2006

Chinese 3.6637%

Indian   2.5964%

Korean 0.7645%

Filipino 0.4205%

Other SE Asian  0.3733%

Japanese            0.2956%

Other Asian       0.2179%

Sri Lankan          0.2064%

Cambodian        0.1718%

Vietnamese       0.1184%

Asian, not further defined           0.0537%

Southeast Asian, not further defined      0.0117%

Middle Eastern 0.4348%

African 0.2643%

Latin American  0.1652%

 

2013

Chinese 4.0408%

Indian   3.6581%

Korean 0.7112%

Filipino 0.9512%

Other SE Asian  0.4972%

Japanese            0.3328%

Other Asian       0.2950%

Sri Lankan          0.2658%

Cambodian        0.2028%

Vietnamese       0.1570%

Asian, not further defined           0.1090%

Southeast Asian, not further defined      0.0301%

Middle Eastern 0.4810%

African 0.3174%

Latin American  0.3107%

 

2018

Chinese 5.2720%

Indian   5.0895%

Korean 0.7588%

Filipino 1.5450%

Other SE Asian  0.5712%

Japanese            0.3860%

Other Asian       0.4295%

Sri Lankan          0.3581%

Cambodian        0.2058%

Vietnamese       0.2146%

Asian, not further defined           0.2513%

Southeast Asian, not further defined      0.1323%

Middle Eastern 0.5956%

African 0.3594%

Latin American  0.5475%

Mātāpuna Tatauranga Aotearoa, Ngā whakarāpopoto o ngā rōpū mātāwaka e ai ki te Tatauranga (i whakahoutia  i te 14 Hereturikōkā 2020)

Huihuinga raraunga rōpū mātāwaka o te Tatauranga 2018 | Tatauranga Aotearoa

Tuhipoka: Ngā mātāwaka Taumata 3 i Kōwhiria

Hei te 2043, e matapaetia ana he 27% o te hunga rangatahi (0-14 tau te pakeke) ka tautohu hei Āhia (he pikinga mai i te 16%), ā, he 4% ka tautohu hei Rāwhiti Waenga/Amerika Rātini/Āwherika (he pikinga mai i te 2%). I roto i tēnei, hei te roanga o ngā rua tekau tau e tū mai nei, ka piki te ōrau o ngā rangatahi e tautohu ana hei Hainamana mai i te 5% ki te 7%, ā, me ngā rangatahi e tautohu ana hei Īnia ka piki mai i te 5% ki te 10%.

 

Te mātāpono kanorau i Te Marautanga o Aotearoa

I te taha o te tipunga o te taupori kanorau, ka tipu hoki te āhukahuka i ngā rangahau mātauranga e mea ana he raru tō te mātauranga huarahi kotahi mā ngā tamariki. He horopaki ahurei tō ia tamaiti, i runga i te āhua noho i te ahurea ahurei o tōna whānau, hapori hoki. Ko ngā ritenga mahi urupare ā-ahurea he wāhanga o te whakaako kounga, ehara i te mea tapiri noa.

E whakatakoto ana Te Marautanga o Aotearoa i ngā kawatau mō te mātauranga whakauruuru, urupare anō hoki. Ka kitea nga tohutoro ki te ahurea me te reo e rarangatia ana i roto katoa i ōna mātāpono. Hei tauira, e mea ana te mātāpono kanorau ahurea, me tuku ngā kura me ngā kaiako i te marautanga e:

  • whakaatu ana i tō tātou iwi kanorau ā-reo, ā-ahurea hoki
  • whakaū ana i ngā tuakiri kanorau rerekē o ngā ākonga
  • whakauru ana i ngā horopaki ahurea o ngā ākonga ki roto i ngā hōtaka ako
  • urupare ana ki te kanorautanga i waenga i ngā rōpū mātāwaka
  • āwhina ana i ngā ākonga kia mārama, kia whakaute hoki i ngā tirohanga, ngā uara, ngā tikanga me ngā reo kanorau.

 

Te āhua o tā mātou whai i tēnei kaupapa

Ka nanao atu te Whakamāramatanga Tirohanga Pae Tawhiti a ERO ki ngā raraunga haumako o te wā nei o te kanorautanga i Aotearoa, tae atu ki te Tatauranga 2018, ngā rangahau o te wā nei, ngā mōhiohio mō ngā taunga ākonga me ngā matapae taupori a Tatauranga Aotearoa.

E uaratia ana e ERO te reo motuhenga o te ākonga. E hiahia ana mātou ki te rongo hāngai tonu i ngā ākonga kanorau ā-mātāwaka me ō rātou whānau mō ō rātou wheako, ina koa ngā ākonga nō ngā rōpū māngai iti, kāore āno ō rātou reo kia rangona. Kia tutuki ai tēnei, ka whakahaeretia ētahi hui arotahi me te whakahaere uiui.

Nō ngā kaiārahi me ngā kaiako te takohanga mō ngā ritenga ako urupare ā-ahurea i ō rātou kura. Ki te rapu he aha te āhua o te “mahi urupare ā-ahurea” ka kōrero mātou ki ngā kaiako me ngā kaiārahi kura me te toro atu ki ngā kura.

Ko ngā mātanga o te ahurea o te tamaiti ko ō rātou whānau. Ka whakahaeretia ētahi hui arotahi ki ngā whānau ki te rongo mō ō rātou wheako me ngā wawata mō te mātauranga o ā rātou tamariki, me te rapu he aha te tikanga o te whakaako urupare ā-ahurea ki a rātou. Ka uiui hoki mātou i ngā mātanga tohunga rawa.

 

Me whaihua ngā mahi

Mā te whai māramatanga ki te kanorautanga, mā tēnei whakamāramatanga e tuku ngā kura me te pūnaha mātauranga kia pai ake ai te whakarite me te whakamahere mō ngā taiao kura kanorau ake.

Mā te mārama ki ngā wheako o ngā tamariki kanorau ā-mātāwaka me te miramira i ngā ritenga papai, mā tēnei whakamāramatanga e tuku ngā kura ki te whakatinana pai ake i ngā ritenga mahi urupare ā-ahurea.

Ko te mea nui rawa, mā ngā ritenga mahi pai ake, e pai ake ai te oranga, te whai wāhi, te taetaenga, te ako me ngā paetae o ngā ākonga kanorau, ā, me te whakaputa i te wairua toi whenua.

 

Wāhanga Tuatoru: Me pēhea tō whai wāhi ake

Te rapu i tō tautoko

E hiahia ana mātou kia rongo i ō whakaaro mō te kaupapa Whakamāramatanga Tirohanga Pae Tawhiti e marohitia ana e mātou.

  1. E tautoko ana koe i te kaupapa, ā, me te hōkaitanga e marohitia ana mō te Whakamāramatanga Tirohanga Pae Tawhiti?
  2. He pātai/wāhanga arotahi atu anō hei whakaarotanga mā mātou i ō whakaaro?
  3. E hiahia ana koe ki te whakauru mai ki tēnei mahi?

 

Me pēhea te tuku tono

E rua ngā huarahi ki te tuku tono:

  • Īmērahia tō tono ki: LTIB@ero.govt.nz
  • Tukuna he tono ā-tuhi mā te mēra ki:

LTIB

ERO - National Office

PO Box 2799

Wellington

 

Ko te rā kati o ngā tono ko te Rāmere 1 o Paengawhāwhā 2022.

 

Privacy and the Official Information Act

Kia tau te noho i runga i te mōhio ka noho tapu tonu ngā whakahokinga kōrero ka tukuna mai e koe, ki te hunga e tātari ana i ngā raraunga whakawhiti kōrero. E kore mātou e tautuhi i ngā tāngata takitahi i roto i te pūrongo tātari whakamutunga, māna, kua tukuna mai e koe te whakaaetanga kia pēnā mātou. Engari ko ngā tono, tae atu ki ngā ingoa o ngā kaitono me ngā tuhinga e whai pānga ana ki te tukanga whakawhiti kōrero, ka taea tonu te tono ake i raro i te Official Information Act 1982. I a mātou e kohi ana i ō mōhiohio whaiaro, e kore e tiria ō taipitopito whakapā whaiaro.

 

Wāhanga Tuawhā: Ngā mahi ka whai ake

  • Ka whakaputaina e mātou he whakarāpopototanga o ngā whakahoki kōrero i whiwhi mātou e pā ana ki te kaupapa kua marohitia hei te Paengawhāwhā 2022.
  • Ka whakaputaina e mātou he whakatau whakamutunga o ngā kohinga kōrero mō te kaupapa o tā mātou Whakamāramatanga Tirohanga Pae Tawhiti hei te Paengawhāwhā 2022.
  • Ka whakaputaina e mātou he tuhinga hukihuki o te Whakamāramatanga, ā, me te rapu whakahoki kōrero mai i te iwi tūmatanui hei te mutunga o Hereturikōkā/tīmatanga o Mahuru. Tērā anō tētahi āheinga mōu ki te whai wāhi ki tā mātou Whakamāramatanga Tirohanga Pae Tawhiti.
  • Ka whakaputaina e mātou he Whakamāramatanga whakamutunga hei te  Whiringa-ā-rangi 2022.